MARKETGARDEN.COM - THE DIGITAL MONUMENT 1995-2020

HET PLAN: OPERATIE MARKET GARDEN

Commander British 2nd ArmyIn het begin van september 1944 zijn de geallieerde troepen in een snel tempo opgerukt vanaf de rivier de Seine en hebben het grootste deel van Frankrijk en Belgie bevrijd. Na een korte pauze om te reorganiseren zijn ze zover om het plan van Montgomery te gaan uitvoeren. Het plan draagt de codenaam ‘Operatie Market Garden’. Het plan is opgesplitst in twee delen. ‘Market’ voor de luchtlandingsoperatie en ‘Garden’ voor de grondoperatie.

Het gedurfde plan is een poging om met een razendsnelle opmars door te stoten naar Arnhem om vervolgens naar rechts af te buigen en via de Duitse noord vlaktes door te stoten naar het industriële hart van de vijand, het Ruhr gebied. Vervolgens zou men dan door kunnen stoten naar Berlijn om de oorlog snel tot een einde brengen.

De eerste stap is het snel veroveren van een aantal bruggen over de Nederlandse rivieren Maas, Waal en Rijn. Deze bruggen bevinden zich nabij de steden Grave, Nijmegen en Arnhem. Om dit te bereiken wil Montgomery gebruik maken van de luchtlandingstroepen van het 1ste Geallieerde Luchtlandingsleger. Dit leger is nog niet in actie gekomen en het is bovendien de enige grote reserve van het Geallieerde leger in het westen. Dit leger moet de bruggen veroveren en open houden voor de grondtroepen die in een snel tempo zullen doorstoten over de veroverde bruggen. Snelheid is hierbij van het grootste belang!

De Britse 1ste Luchtlandingsdivisie krijgt de taak toegewezen om de bruggen bij Arnhem te veroveren en het gebied daaromheen veilig te stellen zodat het Britse 2de Leger kan doorstoten naar Duitsland. De bruggen bij Grave en Nijmegen zijn de doelen voor het Amerikaande 82ste Luchtlandingsdivisie en die tussen Grave en Eindhoven voor de Amerikaanse 101ste Luchtlandingsdivisie. Bovendien zijn er nog een aantal bruggen over kanalen die veroverd moeten worden. Montgomery verwacht dat de grondtroepen er 3 dagen over zullen doen om Arnhem te bereiken.

VISUALISATIE


DE DUITSE VERDEDIGING IN SEPTEMBER 1944

Commander Army Group BOp 4 september 1944 maakt Hitler Veldmaarschalk Model bevelhebber van Legergroep B. Wanneer Model arriveert in het gebied constateert hij dat zijn leger is verdeeld in twee groepen. De ene helft, het 15de leger, bevind zich ten zuiden van de Westerschelde maar is inmiddels bezig om te ontsnappen aan een dreigende omsingeling door de Britten, een opdracht van Von Rundstedt. De andere helft, het 17de Leger, is teruggedreven tot de lijn Maastricht-Aken door de Amerikanen. Tussen deze twee legers bevind zich een groot gat van 120 km. Het is dit gat waar de geallieerden gebruik van willen maken.

Door dit gat vluchten allerlei eenheden in paniek vanuit het zuiden naar het nog veilige noorden. Model is een specialist in het opzetten van een verdediging. Hij moet het westelijke front redden van de dreigende instorting. Het 15de leger weet te ontsnappen en hiermee wordt het gat in het front gedicht. De vluchtende troepen worden nu opgevangen en in de nieuwe linie ingezet.

Model heeft aan de 9de SS Hohenstaufen en 10de SS Frundsberg Pantserdivisies opdracht gegeven om zich terug te trekken van het Belgische Luik naar Nederland. Daar kunnen ze herstellen van de enorme verliezen die zijn geleden in Frankrijk en Belgie. De tanks worden verstopt in de bosrijke gebieden rond Arnhem. Hier krijgen de mannen rust en krijgen de eenheden voorraden. Tevens worden de nodige reparaties verricht aan het zware materieel. De commandanten worden onder gebracht in diverse plaatsen rondom Arnhem. Model zelf neemt zijn intrek in het rustige Oosterbeek en in het nabije Wolfheze wordt een SS training school opgezet. Nu bevindt zich in en rond Arnhem een behoorlijke concentratie van troepen inclusief de Luchtmacht troepen die dienst doen bij het vliegveld Deelen welke iets ten noordwesten van Arnhem ligt.

HET FRONT OP 17 SEPTEMBER 1944

De Belgisch & Nederlands - Duitse grens van Belgie tot Nijmegen is beschermd met de sterke Duitse ‘Westwall’ of door de geallieerden ook wel genoemd: Siegfriedlinie.

Een lange lijn van verdedigings - werken bestaande uit bunkers en allerlei stellingen. Op de kaart is duidelijk te zien dat Montgomery boven langs deze linie wil trekken om zo het gebied achter de Westwall te veroveren. Als dit belangrijkste Duitse industriegebied in handen zou vallen van de Geallieerden dan zou Duitsland vrijwel geen oorlogsindustrie meer tot de beschikking hebben en is de nederlaag onvermijdelijk geworden.

Het plan laat op de kaart echter ook duidelijk een zwak punt van de operatie zien. De grote afstand die de grondtroepen moeten afleggen om bij Arnhem te komen. Ze moeten over een lange smalle weg optrekken. Deze route wordt later Hells Highway genoemd (de weg door de hel).

Studies van het Nederlandse leger voor 1940 hebben uitgewezen dat het een bijna onmogelijke opgave is om via deze route op te rukken. De hooggelegen weg is een makkelijk doelwit voor lucht en grondaanvallen. De grond aan beide kanten is drassig en ongeschikt voor zwaar materieel zoals tanks.

Het is juist vanwege die redenen dat de Duitsers in 1940 Nederland op een andere manier hebben aangevallen namelijk door een opmars van oost naar west langs de rivieren.

Het is ook om die reden waarom de Franse troepen in mei 1940 niet in staat zijn om Nederlandse troepen te helpen. Deze afspraak is in het diepste geheim tussen de twee landen gemaakt wanneer Duitsland een aanval zou doen op Frankrijk via Nederlands grondgebied.

terug click for map verder