MARKETGARDEN.COM - THE DIGITAL MONUMENT 1995-2020

DE TERUGTREKKING

In de ochtend van 25 september is het voor Generaal Urquhart duidelijk dat de oversteek is mislukt. Er zijn wederom zware verliezen geleden en het constante gebrek aan eten, drinken, munitie en slaap begint zijn tol te eisen. Het hoefijzer staat op instorten, de situatie is niet meer houdbaar. Op hetzelfde moment krijg Urquhart een bericht van het Tweede Leger dat er wordt gewerkt aan een evacuatieplan voor de troepen aan de noordkant van de rivier. Urquhart laat weten dat wanneer dit plan er is de terugtrekking nog dezelfde nacht moet plaatsvinden en geen dag later. Zijn verzoek wordt bevestigd.

Gelukkig is het in de nacht van 25 september rustiger dan de voorgaande nachten. Er is weinig vijandelijke activiteit. Onder dekking van wind en zware regenval en een barrage van ondersteunend vuur vanuit het zuiden vind de terugtrekking plaats. Als het in de ochtend van 26 september weer licht wordt zijn ongeveer 1700 mannen van de 1st Airborne Division en ongeveer 420 piloten over de rivier geevacueerd door Britse en Canadese genie troepen. Er blijven nog 300 man achter op de oever van de rivier omdat ze niet meer tijdig mee konden. Dat is alles wat er over is van een indrukwekkende strijdkracht van 10.000 man.

De Canadese en Britse genie troepen hebben alles gedaan om met de weinig beschikbare middelen en met gevaar voor eigen leven te omsingelde para’s te evacueren. Het is een gevaarlijke missie voor hen. Wanneer de eerste drie Canadese stormboten de rivier oversteken wordt een van de boten geraakt door een verdwaalde granaat. Deze dramatische gebeurtenis wordt gezien vanaf beide kanten van de rivier. De 3 sappers die de boot bemannen zijn op slag dood evenals 2 sappers in de tweede boot.

Een van de gesneuvelde genie troepen uit de eerste boot is de Canadese sapper Harold Magnusson. Zijn lichaam wordt op 14 november 1944 nabij Gorkum uit het water opgevist. Harold was 22 jaar oud. Pas in oktober 2003 komt zijn familie achter de ware toedracht van de dood van Harold.

HET EINDE VAN DE SLAG OM ARNHEM

En zo eindigt de slag om Arnhem. Maar het verslag zou niet compleet zijn zonder vermelding van de moedige daden en prestaties van de Britse en Amerikaanse luchtmacht. Met complete doodsverachting vlogen de vliegtuigen dwars door een moordend luchtafweer om de zo nodige voorraden voor de parachutisten op de grond af te werpen. Ook de medische eenheden die onder zware omstandigheden alles in het werk stelden om hun gewonde kameraden te verzorgen. En de burgerbevolking van de omgeving die alles in het werk stellen om de gewonden te transporteren naar ziekenhuizen en later de overlevenden hielpen om te ontsnappen.

De Royal Air Force kreeg te maken met slecht weer, grote tegenstand van Duitse jagers en luchtafweer en waren niet op de hoogte van de situatie op de grond waardoor de voorraden werden afgeworpen boven de gebieden die inmiddels waren veroverd door de vijand. De vaak al in brand geschoten vliegtuigen vlogen door om de voorraden bij de troepen te krijgen.

Na de slag wordt het medische personeel van de divisie met de gewonden over geplaatst naar Apeldoorn. De meeste mannen werden krijgsgevangenen maar sommigen konden met succes ontsnappen. Veel lof is er voor de Nederlanders die met gevaar voor eigen leven betrokken zijn bij ontsnappingsoperaties. Binnen een maand weten zo meer dan 120 manschappen en officieren weer terug te keren naar eigen linies.

DE RESULTATEN

Uiteindelijk wordt de balans opgemaakt van Operatie Market Garden. In de ogen van de bedenker van het plan, Veldmaarschalk Montgomery, heeft de geweldige vechtlust en het doorzettingsvermogen van de 1st Airborne Division bij Arnhem er voor gezorgd dat een groot deel van de Duitse troepen daar werd gebonden en hierdoor de bruggen bij Nijmegen konden worden veroverd. Alleen vanwege dit feit beschouwt hij de operatie voor 90% succesvol. In een brief van 28 september 1944 aan Generaal Urquhart schrijft Montgomery:

' In de analen van de Britse geschiedenis staan vele glorieuze prestaties. In ons leger krijgen we veel inspiratie van die grootse prestaties en proberen we dezelfde moed en daadkracht te tonen als hen die ons voorgingen. Maar er zijn slechts weinig historische gebeurtenissen als de slag om Arnhem. Zij die volgen in de strijd zullen met moeite deze prestatie kunnen navolgen. Zolang we in het leger van het Britse rijk soldaten en officieren hebben die zullen doen wat jullie hebben gedaan, kunnen we met vertrouwen naar de toekomst kijken.'

In de komende jaren zal het een grote eer zijn voor iemand om te kunnen zeggen: 'Ik vocht bij Arnhem'

MULTIMEDIA TOEVOEGINGEN VOOR DEZE PAGINA

Dossier uit ons Digitale Monument: Harold C. Magnusson
Dagboek van Les Davison

terug click for map verder